สมาคมแพทย์ฟื้นฟูสุขภาพและส่งเสริมการศึกษาโรคอ้วน กรุงเทพ

ข้อเข่าเสื่อม รักษาได้โดยไม่ต้องผ่าตัด

หลายท่านอาจเคยประสบปัญหาหรือได้ยินญาติ พี่น้อง หรือเพื่อน พูดถึงปัญหาการปวดเข่า เข่าไม่ดี ลุกนั่งลำบาก นั่งรถนานๆลงจากรถไม่ไหว ลุกยืนทีกระย่องกระแย่งกันไป บางคนก็บอกเลยว่าตัวเองเป็นโรคข้อเข่าเสื่อม  ครั้งนี้เลยอยากให้ทุกคนรู้จักกับข้อเข่าเสื่อมกันค่ะว่าคืออะไร

 

ข้อเข่าเสื่อม(Knee Osteoarthritis) คือภาวะผิวกระดูกอ่อนบริเวณข้อเข่าซึ่งทำหน้าที่รับแรงกระแทกและแรงเสียดทานเกิดการบาดเจ็บหรือฉีกขาด นำไปสู่อาการข้อเข่าปวด บวม อุ่น ข้อยึดติด เคลื่อนไหวข้อลำบาก ลุกยืนไม่ไหว มีเสียงในข้อเข่าจนถึงมีอาการข้อเข่าโก่งผิดรูป
 

ใครคือกลุ่มเสี่ยงของโรคข้อเข่าเสื่อม
 

1. อายุมากกว่า 45 ปี โดยมักพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย

2. น้ำหนักตัวมาก มีค่าดัชนีมวลกาย > 25 กิโลกรัม/เมตร2

3. ชอบทำกิจกรรม/งานที่ทำประจำในท่านั่งย่อ นั่งกับพื้น นั่งพับเพียบ นั่งไขว่ห้าง ยกของหนักตลอดจนกิจกรรมที่มีแรงกระแทกต่อเข่าเป็นระยะเวลานานและบ่อยๆ เช่น วิ่งมาราธอน, นักกีฬาฟุตบอล เป็นต้น

4. มีโรคข้ออักเสบอื่นๆร่วมด้วย เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ (rheumatoid arthritis)  หรือโรคเกาต์ (gout)
 

จะรักษาข้อเข่าเสื่อมได้อย่างไร
 

การรักษาข้อเข่าเสื่อม ประกอบไปด้วยการรักษาประคับประคอง และการรักษาโดยการผ่าตัดในกรณีที่รักษาแบบประคับประคองไม่ได้ผล

การรักษาประคับประคอง เริ่มต้นแก้ไขที่ต้นเหตุโดยเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงทั้งหมดที่ทำให้เกิดข้อเข่าเสื่อมให้มากที่สุดเท่าที่ทำได้ เช่น ลดน้ำหนัก, หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องงอเข่ามากๆนานๆ งดการขึ้นลงบันไดวันละหลายๆรอบ ควบคุมการอักเสบของโรคข้ออักเสบอื่นๆ  ต่อมาควรออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงโดยเฉพาะกล้ามเนื้อหน้าเข่าและกล้ามเนื้อหลังเข่าอย่างถูกวิธี เพื่อให้กล้ามเนื้อเหล่านี้ช่วยพยุงข้อเข่าและลดแรงกระแทกที่กระทำต่อเข่า หากมีอาการปวดมากสามารถใช้ยาลดอาการปวดและยาลดการอักเสบเป็นช่วงเวลาสั้นๆได้ แต่ไม่ควรทานติดต่อกันเป็นเวลานานเพราะยาเหล่านี้มักมีผลข้างเคียงอื่นๆแถมมาด้วย เช่น ความดันขึ้น ไตวาย เลือดออกในทางเดินอาหาร
 

 หากกังวลถึงผลข้างเคียงของยา สามารถทำกายภาพเพื่อลดอาการปวดและเพิ่มการเคลื่อนไหวของข้อ เช่น การฝังเข็มคลายกล้ามเนื้อ(Dry needling)  เลเซอร์ลดปวด(High Power Laser Therapy)  ความร้อนบำบัด(Therapeutic heat)



 

นอกจากนั้นยังมีการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าเทียม ซึ่งเป็นสารที่ผลิตเลียนแบบน้ำข้อเข่าที่มีในธรรมชาติ นอกจากช่วยในการหล่อลื่นและลดแรงกระแทกที่กระทำต่อเข่าทำให้การเคลื่อนไหวดีขึ้น เสียงในข้อเข่าลดลงแล้ว ยังสามารถชะลอการเสื่อมและกระตุ้นให้ผิวข้อเข่ามีการซ่อมแซมตัวเองได้อีกด้วย โดยการฉีดน้ำเลี้ยงข้อเข่าเทียม เพียงหนึ่งคอร์ส ฤทธิ์ของยาสามารถอยู่ได้นาน 6 เดือนถึง 1 ปี อีกทั้งยังแทบไม่มีผลข้างเคียงจากการฉีด เหมาะสำหรับคนไข้ที่มีข้อเข่าเสื่อมในระยะเริ่มแรกเป็นต้นไป   หากมีอาการไม่มากอยากทานอาหารเสริมบำรุงข้อเข่า อาหารเสริมกลุ่มกลูโคซามีน(glucosamine), คอนดรอยตินซัลเฟต(Chondroitin Sulfate) หรือคอลลาเจนชนิดที่ 2(Type II collagen) เป็นอาหารเสริมอีกกลุ่มหนึ่งที่สามารถช่วยลดอาการเข่าเสื่อมทั้งในแง่การปวดและชะลอการเสื่อมของข้อเข่าได้ ซึ่งผลข้างเคียงจากการใช้ยาน้อย แต่ควรระวังการใช้ในคนไข้ที่มีโรคประจำตัวมากหรือทานยาหลายชนิดอยู่แล้ว
 

หากใครมีอาการปวดเข่าและสงสัยว่าอาจจะเป็นข้อเข่าเสื่อม ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อความแน่ใจและได้รับการรักษาอย่างถูกต้อง ป้องกันไม่ให้โรคลุกลาม เพราะยิ่งได้รับการรักษาเร็วเท่าไหร่ ยิ่งเป็นการดูแลข้อเข่าให้ใช้ได้นานยิ่งขึ้นเท่านั้น

 

บทความโดย

BDMS Wellness Clinic และสมาคมแพทย์ฟื้นฟูสุขภาพและส่งเสริมการศึกษาโรคอ้วน กรุงเทพ (BARSO)

 

แหล่งอ้างอิง

1. Hsu H, Siwiec RM. Knee osteoarthritis. 2019.

2. David Zelman, MD.  Osteoarthritis of the Knee (Degenerative Arthritis of the Knee) [Internet]. WebMD;2019 [cited 2020 Sep 15]. Available from: https://www.webmd.com/osteoarthritis/ostearthritis-of-the-knee-degenerative-arthritis-of-the-knee